Wątroba – jedyny organ, który potrafi się regenerować

Wątroba to niezwykły organ. Można porównać ją z detoksykacyjnym centrum organizmu. Faktycznie, wątroba odtruwa organizm, neutralizując toksyny, a przy tym posiada niezwykłe zdolności autoregeneracyjne. Po usunięciu części wątroby, ta część może odrosnąć. Narząd ten pełni jednak również inne funkcje, a ponadto należy pamiętać, że możliwości regeneracyjne wątroby nie są nieskończone i ona także może ulec uszkodzeniom i zachorować.

Budowa wątroby

Wątroba to duży i ciężki organ. Stanowi około 5% masy ciała człowieka. Wątroba jest częścią układu pokarmowego i umiejscowiona jest pod przeponą. Częściowo jest z przeponą zrośnięta, dlatego jej położenie może się zmieniać podczas oddychania. Wątrobę tworzą aż cztery płaty, a krew dostarczają do niej dwa duże naczynia krwionośne. 25% krwi wpływa przez tętnicę wątrobową, a pozostałe 75% przez żyłę wrotną. To właśnie dużej zawartości krwi wątroba zawdzięcza swoją czerwonobrązową barwę. Tkanka, która ją tworzy, jest miękka, półstała.

Funkcje wątroby

Wielu z nas kojarzy wątrobę przede wszystkim z jej funkcją odtruwającą. Nie jest to jednak jedyna rola tego organu. Zmienia on pokarm na składniki odżywcze, pełniąc ważne funkcje w procesie trawienia. Wytwarza, gromadzi i uwalnia glukozę, przekształca węglowodany i białka w tłuszcze, produkuje 85% białek znajdujących się w osoczu.

Bardzo ważną rolą wątroby jest wytwarzanie żółci, niezbędnej do trawienia tłuszczów. Żółć wytwarzana jest w ilości aż do jednego litra na dobę. W jej skład wchodzi między innymi woda, emulgujące tłuszcze i barwniki żółciowe. Żółć gromadzona jest w woreczku żółciowym i w razie potrzeby jest uwalniania przez organizm.

Kolejne niedoceniane funkcje wątroby to jej rola immunologiczna. Stale odbywa się w niej fagocytoza, czyli proces pochłaniania różnorakich cząstek przedostających się z zewnątrz lub pochodzących z tkanek. Są to między innymi bakterie i wirusy, prawidłowa praca wątroby ma więc ogromne znaczenie dla naszej odporności.

Wątroba magazynuje witaminy, bierze udział w termoregulacji i w przemianie hemu, składowej części hemoglobiny. Najbardziej znana jest jednak z funkcji odtruwających i nic dziwnego, ponieważ są one bardzo cenne dla naszego organizmu. Wątroba neutralizuje i usuwa toksyny, w tym alkohol oraz metabolizuje leki. Wymaga to od niej ogromu pracy, dlatego nie powinniśmy obciążać jej zbyt dużą ilością tych substancji.

Zagrożenia dla wątroby

Zdolności regeneracyjne wątroby czasem dają nam złudne przekonanie, że nie musimy dbać o nią tak, jak o inne narządy. Nie jest to oczywiście prawdą i zła dieta, nadużywanie alkoholu czy bezrefleksyjne przyjmowanie leków w końcu zaczną się na nas mścić. Odkładające się w komórkach wątroby tłuszcze prowadza do stłuszczenia, które nieleczone może prowadzić do zapalenia, zwłóknienia i marskości. O ile te pierwsze przypadłości da się wyleczyć farmakologicznie, to marskość najczęściej wymaga przeszczepu. Bardzo często po wystąpieniu marskości pojawia się również rak wątroby, dlatego trzeba pamiętać, że nawet zdolności regeneracyjne wątroby są w pewien sposób ograniczone.

Zapalenie wątroby może być jednak wywołane nie tylko nadmiernym spożywaniem alkoholu, ale także obecnością w organizmie wirusów. Wirus typu A przenoszony jest drogą pokarmową, typu B poprzez dostanie się wirusa do krwi, zaś typu C poprzez kontakty seksualne. Bardzo ważna jest więc higiena oraz zabezpieczanie się podczas współżycia.

Jednym z objawów tego, że coś się dzieje z wątrobą, jest ból w jej okolicach, ale warto dodać, że sama wątroba nie jest unerwiona i nie boli. Ból pojawia się dopiero wtedy, kiedy wątroba powiększa się i przez to podrażnia inne tkanki.

O wątrobę, jak o każdy inny organ, trzeba dbać. Aż 8 na 10 przypadków jej uszkodzenia spowodowane jest nadużywaniem alkoholu, dlatego jego ograniczenie to kluczowa sprawa w profilaktyce chorób wątroby. Ponadto należy ostrożnie przyjmować leki, a w przypadku sportowców stosować z rozwagą środki anaboliczne. Wątrobie nie służy także niezdrowa, bogata w tłuste potrawy dieta. W przypadku jakichkolwiek problemów z wątrobą należy zgłosić się do lekarza, ale pomocniczo można włączyć do diety ostropest plamisty. Działa on pomocniczo w regeneracji wątroby.